- CIRCE
- CIRCESolis et Perses nymphae, Orpheo Apollinis et Asteropes, filia, veneficiorum peritissima, quae Sarmararum Rege, cui nupserat, venenô sublatô, regnôque per scelus partô, cum crudelius imperaret, ab incolis pulsa in Italiam profugit: Apollonius eam ab Apolline patre raptam et in Italiam currn vectam canit: et in Circaeo monte (qui antiqui olim Latii terminus erat, et efficacissimis herbis abundabat) sedem sibi delegit, ubi cum Glaucum marinum Deum Adamaret, Scyllam puellam, quam ille deperibat, infectis fontibus, in monstrum marinum commutavit: Ulyssem item vi tempestatis ad se delatum hospitiô suscepit, stellis coram illo de caelo deductis, sociosque eius, quos ob intemperantiam in procos commutaverat, ei, cui ob prophylacticum quoddam, a Mercurio communicatum, nocere non poterat, restituit, cui et Telegonum filium peperit. Virg. in Damone, Ecl. 8. v. 70.Carminibus Circe socios mutavit Ulyssis.Idem l. 7. Aen. v. 20.Quos, hominum ex facie, Dea saeva potentibus herbisInduerat Circe, in vultus ac terga ferarum.Horatius, l. 1. ep. 2. ubi de Ulysse, v. 23.Sirenum voces, et Circes pocula nôsti;Quae si cum sociis stultus cupidusque biblisset;Sub domina meretrice fuisset turpis et excors;Vixisset canis immundus vel amica luto sus.Postremo et Picum Latinorum Regem, quod uxorem suam nomine Canentem sibi praeferret, in avem sui nominis commutavit. Quam faubulam prolixius ab Ovid. l. 14. Met. relatam Virg. in 3. versus contraxit, l. 7. Aen. v. 190.Picus equûm domitor: quem capta cupidine coniuxAurcâ percussum virgâ, versumque venenisFecit avem Circe, sparsitwue coloribus alas.Cicero in Verr. Divinat. c. 17. Repente ex homine, tamquam aliquo Circes poculo factus est Verres. Significatur autem per Circen voluptas, quâ in belluas et sues immundas homines mutantur, quemadmodum socratem docuisse, Xenophon tradit, l. de dictis et factis Socratis. Horat. l. 1. ep. 2. meretricem interpretatur. Stellae de caelo cadentes; etiam praeclaros viros voluptatum illecebris nonnumquam abripi, nisi supernaturalis quaedam vis velut herba a Mercurio porrecta, impediat, fignificare videntur. Cut autem sparsa sit haec fama in Graeciam, Circen fuisse veneficam, adeoque vicinas terras, Latium puta, et Tyrrheniam scatere herbis veneficis, rationem reddit vir magnus, de Phoen. Col. l. 1. c. 33. Si quidem hoc veteres constauter docent. Aeschylus capite 33. in Elegiis,Τυῤρηνὸν γευεὰν φαρμακοποιὸν ἔθνος,Gens Tyrrhena suis clara veneficiis.Theoph. Hist. Plant. l. 9. c. 15. Φαρμακώδεις δὲ δοκοῦσιν εἰ̈ναι τόποι μάλιςτα ῆ ἔξω τῆς Ε῾λλάδος οἱ περὶ Τυῤρηνίαν καὶ την` Λατίνην. Aristot. in Mirabil. Λέγεται δὲ περὶ την` Ι᾿ταλίαν; εν τῷ Κιρκαίῳ ὄρει φάρμακόν τι φύεςθαι ςθανάσιμον. Schol. Apollonii ad l. 3. Argon. περὶ την`Ι᾿ταλίαν ᾤκησεν ἡ Κίρκη, ὅθεν ὄρος Κιρκαῖεν, ἀπ᾿ αὐτῆς πολυφάραακον Strabo, l. 5. Φασὶ δὲ καὶ πολύῥριζον εἶναι τὸ Κιρκαῖον ὄρος. lis nempe radicibus abundat, quarum in veneficiis usus est: id enim tradidisse veteres suspicatur, τῷ μύθῳ περὶ τῆς Κίρκηςσυνοικειοῦντες, ut fabulae de Circe accommodarent. At vero tam Citces fabula, quae suis incantamentis fertur immutâsse rerum species, quam quod φαρμακῶδες volunt fuisse Latinum solum, confictum videtur a Phoenicibus, qui Latinum, et Latinos dici putaverint ὐπὸ τῶ φαρμακείων, ab incantationibus. Quia Phoenicio sermone Lat, cuius plurale Latim, vel Latin est incantatio. Simile Graecorum commentum, de Circe sepulta, in una de Pharmacusis Atticae insulis, non procul a Salamine; Strab. l. 9. Ε᾿νταῦθα δὲ καὶ αἱ Φαρμακοῦσαι, δύο νησία, ὧν εν τῷ μείζονι Κίρκης τάφος δείκνυται. Nempe aliud non succurrebat, cur Pharmacusae dicerentur. Bochartus. Nic. Lloydius.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.